Polarisatie ligt op de loer
Veel organisaties hebben het idee dat er vanzelf wel wat gebeurt op het vlak van co-creatie wanneer je een groep medewerkers bij elkaar zet. In de praktijk leidt dat echter vaak tot veel gepraat met weinig besluiten en te weinig resultaat tot gevolg. Daarbij blijken verschillen tussen partijen vaak te zitten in de verwoording wat zorgt voor onbegrip; elkaars taal niet spreken tijdens een co-creatie traject is funest en vergroot de kans op polarisatie. Iets dat je absoluut wilt voorkomen! Want waar het om gaat bij co-creatie, is juist het maken van verbinding. Ons advies: zorg voor professionele begeleiding, die de vertaling en verbinding kan maken tussen cliëntvraag en professioneel perspectief.
‘In co-creatie zoeken wij altijd de verbinding tussen de professionals en de wensen en behoeften van cliënten.’
Co-creatie zorgt voor eigenaarschap
Na implementatie overgaan tot adoptie wordt ernstig bemoeilijkt door gebrekkig draagvlak. Dit is een van de redenen waarom wij altijd via co-creatie vormgeven aan de nuances van een innovatietraject: de globale contouren kun je prima achter een bureau bedenken, maar de uitwerking van de innovatie wil je laten ontstaan via co-creatie. Je creëert alleen dan eigenaarschap als je alle partijen verantwoordelijk maakt voor de gemaakte keuzes. Dit ontstaat niet van de ene op andere dag en ook niet in één sessie. Ga je aan de slag met co-creatie houd dan vol om de eindgebruikers van start tot aan implementatie te betrekken. Luister goed naar de betrokken partijen. Durf er daarbij wel voor te zorgen dát je tot een besluit komt. Wat wij doen in co-creatie is altijd de verbinding zoeken tussen de professionals en de wensen en behoeften van cliënten.
Design Thinking als instrument voor co-creatie
Design Thinking is een goede methodiek voor co-creatie. Met Design Thinking ga je terug naar de kern van de persoon en zo maak je een persona: wie is hij of zij en wat beweegt deze persoon? Je stelt vragen als: Wat doe je nu eigenlijk in je dagelijks werk? Hoe ziet dat eruit? Waar heb je last van? Wat doe je op sociaal vlak? Wat doe je digitaal? Pas als je dankzij je persona een goed beeld van de gebruiker hebt, onderzoek je via thema’s welke innovatiescenario’s er mogelijk zijn. Dit is een hele andere insteek dan: ‘we hebben iets bedacht en gaan via ‘co-creatie’ kijken of het past’. De procesbegeleider speelt een belangrijke rol in dit traject. Hij maakt de vertaalslag, waardoor tegenstellingen een gedeeld belang of een gedeeld beeld worden.
Co-creatie is omvangrijk en onmisbaar
Co-creatie is vaak omvangrijker en belangrijker dan zorgorganisaties aannemen. Hierdoor kunnen zij het gevoel krijgen in het proces een stap terug te moeten doen. Dat gevoel is logisch, als je denkt de oplossing al gevonden te hebben. Maar meestal betreft dit slechts een deel van de oplossing of is het niet de oplossing die bij de kern van het probleem aansluit. Wij zetten daarom met behulp van co-creatie een stap om nogmaals via persona’s stil te staan bij de doelgroep om zo te toetsen of alle overwegingen zijn gemaakt:
“In één van onze innovatietrajecten wilde een organisatie een aantal zaken implementeren. De vraag aan ons was hoe zij dit het beste konden doen. Tijdens co-creatie sessies bleek dat de ideeën van de zorgprofessionals niet aansloten bij de wensen van de cliënten; ze vonden totaal andere dingen belangrijk. Dankzij co-creatie konden we naar elkaar toe bewegen. Wanneer geen co-creatie was toegepast in dit traject, zou er iets geïmplementeerd zijn wat totaal niet aansloot bij de behoeftes van de cliënten. Dat had de adoptie gehinderd.”
Co-creatie als basis levert versnelling op ten tijde van de implementatie. Via co-creatie zorg je er immers voor dat je op betrokkenen kunt bouwen, dat ze kunnen werken met de innovatie en dat ze niet meer overtuigd hoeven te worden van het nut en de noodzaak ervan.
‘Voor ons is co-creatie meer dan een modeverschijnsel; het is de basis van je aanpak.’
Co-creatie is volhouden en doorzetten
Co-creatie vraagt om volharding. En dat kan lastig zijn, omdat men vreest in deze tijd van schaarste een te groot appel te doen op de zorgcapaciteit. Of omdat men bang is dat cliënten overvraagt worden. Toch is het zaak te volharden en door te zetten. Wanneer je zorgt voor goed doordachte en efficiënte co-creatiesessies, kunnen cliënten en professionals een zinvolle bijdrage leveren. Voor co-creatie zijn deelnemers nodig die naar elkaar luisteren en die dit luisteren naar elkaar ook waarde toekent. Een prachtig bijkomend voordeel is dat dankzij co-creatie ook meer verbinding en begrip tussen werknemers onderling ontstaat. Werknemers die voorheen niet met elkaar praatten, worden nu bij elkaar gezet. Dat zorgt voor verschillende inzichten en uiteindelijk meer begrip. Dat komt de zorg en samenwerking met cliënten ten goede.
‘De procesbegeleider maakt de vertaalslag, waardoor tegenstellingen een gedeeld belang worden.’
Tenslotte
Co-creatie is een modeverschijnsel geworden; iedereen zegt het te doen of zegt dat je het moet doen. Voor ons is het veel meer dan dat; het is de basis van onze aanpak. Professionele begeleiding van iemand die verbinding kan maken tussen cliëntvraag en professioneel perspectief is hierbij noodzakelijk. Co-creatie is niet één keer luisteren naar je cliënt of medewerkers en denken dat je er al bent. Het is een uitgangspunt waarnaar je moet leven en dat je het hele traject mee moet nemen.
